Türkiye’deki Sosyo-Ekonomik Gelir Düzeyi Düşük Çocukların Akademik Başarısı Arasındaki İlişki

Türkiye’de sosyal ve ekonomik anlamda gelir düzeyleri bireylerin refah seviyelerini de belirlemektedir.

Sosyo-ekonomik gelir düzeyindeki farklılıklar eğitim alanında değişkenlik göstermektedir.

Türkiye’de eğitim gören öğrencilerin eğitim hayatlarını birden çok etmen etkilemektedir.

Ailelerin sosyo-ekonomik gelir düzeyleri öğrencilerin akademik başarısında önemli bir rol oynamaktadır.

Gelir düzeyi yüksek öğrencilerin akademik başarısı daha fazlayken buna nazaran gelir düzeyi düşük öğrencilerin akademik başarısı daha az olduğu gözlenmektedir (Aslanargun, Bozkurt ve Sarıoğlu, 2016).

Bireylerin ailelerin muktedir oldukları ekonomik durumları, sosyal ve kültürel etmenler bir arada ele alınarak bireylerin akademik hayatlarındaki başarıyı, ek destekleri, ebeveynlerinin okul sürecindeki alakalarına ve yardımlarına bağlı olarak değişmektedir (Çiftçi ve Çağlar, 2014).

Sosyo-ekonomik gelir düzeyi düşük olan öğrencilerin akademik başarılarının düşmesini etkileyen faktörler olan kardeş sayılarına, anne ve babanın eğitim düzeyine ve evlerinde bulunan imkanların eğitime yönelik materyallere sahip olma durumlarına göre farklılıklar göstermektedir.

Bu araştırmanın amacı Türkiye’deki sosyo-ekonomik gelir düzeyi düşük çocukların kardeş sayısına, ailenin eğitim düzeyine ve evdeki imkanlara göre akademik başarısı arasındaki ilişkiyi ortaya çıkarmaktır.

Kardeş sayısı

            Öğrencilerin akademik başarıları kardeş sayısına göre farklılıklar göstermektedir.

Kardeş sayısının az olması durumunda öğrencilerin başarıları arttığı görülmektedir. Özellikle üçten fazla kardeşe sahip olan bireylerde akademik başarının düştüğü söz konusudur.

Bunun en önemli sebebi ise kadının çok fazla çocuğa sahip olmasının neticesinde bire bir ilgilenme oranın azalması akademik başarıyı etkilemektedir (Gelbal, 2008).

Albay ve Keleşoğlu (2016)’nun yaptıkları araştırmada Gemlik ilçesinde ki Milli Eğitime bağlı yedi farklı lise kurumunda okuyan 665 lise öğrencilerinden oluşan örneklem üzerinden kardeş sayısı ile akademik başarı düzeyi arasında anlamlı bir ilişki bulunmuştur.

Yapılan araştırma da kardeş sayısının tek çocuk olma, 4 veya 5 kardeş ve üstüne sahip olan öğrencilerin akademik başarıları düşerken, 2 ve 3 kardeşe sahip olan öğrencilerin ise akademik başarılar arttığı belirtilmektedir (Abay ve Keleşoğlu, 2016).

Hususi olarak gelir düzeyi düşük çok çocuklu ailelerde çocuk başına düşen eğitim harcaması daha az olmasından ötürü akademik başarıyı doğrudan etkilemektedir.

Bu bağlamda gelir düzeyi düşük ailelerin fazla çocuk sayısına sahip olması her çocuğun şahsi eğitim miktarını azaltmakla beraber alınan eğitimin de özelliğini düşürebilmektedir (Gezer ve İlhan, 2018).

Ailenin eğitim düzeyi

             Öğrencilerin akademik başarıları ailenin eğitim düzeyine göre de farklılıklar göstermektedir.

Anne ve babaların eğitim düzeyinin düşük olması çocuklarına yönelik eğitim hayatlarında yeterli özeni ve alaka gösterememesinden dolayı bu öğrencilerin akademik hayatlarında yüksek bölümleri kazanma durumları daha az olduğunu saptamıştır (Çiftçi ve Çağlar, 2014).

Ural ve Çınar (2015)’ın 2012-2013 eğitim-öğretim yılında Burdur ilinde iki yedinci sınıftan oluşan 55 öğrenci örneklemi üzerinden ailenin eğitim düzeyi ile matematik başarısına etkisi gözlemlenmiştir.

Araştırma sonucunda ailenin eğitim düzeyi arttıkça özelliklede üniversite mezunu olan ebeveynlerin çocuklarının daha yüksek başarı sağladıkları görülürken eğitim düzeyi düştükçe öğrencilerinde başarı puanlarının düştüğü tespit edilmiştir.

Bu durumun sebebi ise ailenin eğitim düzeyinin artması ailenin refah düzeyinin de arttığını bu nedenle de çocuğa sağlanan fiziksel, sosyal ve ebeveynlerin aktarımında akademik başarıda arttırmasına yol açtığı görülmektedir (Ural ve Çınar, 2015).

Ailelerin eğitim düzeyleri ile ekonomik gelirleri doğrultusunda öğrencilerin okula gidip gitmeme durumlarını da etkilemektedir.

Ailenin eğitim düzeyi ile beraber farkındalık düzeyinin de artması ya da azalması neticesinde öğrencilerin akademik başarısında önemli rol oynamaktadır (İlğan, Erdem, Yapar, Aydın ve Aydemir, 2012).

Eğitim düzeyi düşük olan ailelerin farkındalık düzeylerinin de düşük olması beraberinde öğrencilerin akademik başarısını olumsuz yönde etkilenmektedir.

Ailenin eğitim düzeyi azaldıkça çocuklara daha az akademik destek verildiği buna nazaran gelir düzeyi arttıkça çocuklara sağlanan eğitim desteğinde artış görülmektedir.

Bu sebeple eğitim seviyesi düşük anne ve babaların okul çerçevesinde destek almaları neticesinde öğrencilerin başarısında da artış görülebilmektedir. Özellikle babanın eğitim düzeyinin yüksek olması da çocuğuna rehberlik yapabilmekle beraber öğretmenlik de yapabilmesini sağlamaktadır (Sarıer, 2016).

Evdeki imkanlar

            Öğrencilerin akademik başarıları yaşadıkları hanedeki imkanlarına göre de farklılıklar göstermektedir.

Gelbal (2008)’ in Türkiye’deki sekizinci sınıflardan seçilmiş 30.714 öğreniciden oluşan örneklem üzerinden yaptığı araştırmada öğrencilerin hanelerindeki imkanların fazla olması durumunda akademik başarıları da arttığı görülmektedir.

Yapılan araştırmada düşük gelirli ailelerin evdeki imkanların az bulunmasından ötürü başarı puanları daha düşükken; yüksek gelirli ailelerin evlerindeki imkanların daha fazlası olmasından ötürü daha yüksek başarı puanına ulaştıkları görülmektedir.

Çiftçi ve Çağlar (2014)’ın Denizli’deki 2011-2012 yılında YGS sınavına giren lise mezunu öğrenciler üzerinden yaptığı araştırmada ise evdeki kitap sayısına ve cep telefonuna sahip olma gibi materyallerin öğrencilerin sayısal puan başarıları üzerinde büyük etkiye sahip olduğunu gözlemlenmiştir.

Özellikle de teknolojik aletlerden bilgisayar, tablet, telefon gibi ek olarak internetlerinin ve kendilerine ait odalarının varlığı yokluğu akademik başarılarını etkileyen materyallerdir. Bu bağlamda evlerinde bu imkanlara sahip olmayan öğrencilerin akademik başarılarında eğitim ortamı açısından farklılıklar görülmektedir. (Gelbal, 2008).

SONUÇ

            Sonuç olarak Türkiye’deki sosyo-ekonomik gelir düzeyinin çocukların akademik başarısı üzerinde önemli bir yere sahiptir.

Yapılan araştırmada sosyo-ekonomik gelir düzeyi düşük çocukların akademik başarısı arasındaki ilişkide yüksek gelir düzeyine sahip çocuklara göre daha düşük bir akademik başarıya sahip oldukları gözlemlenmiştir.

Kardeş sayısı, ailenin eğitim düzeyi ve evdeki imkanlar öğrencilerin akademik başarısına etki eden belirleyici unsurlardır. Kardeş sayısı arttıkça akademik başarının düştüğü sayı azalıkça ise arttığı görülmektedir.

Anne ve babanın eğitim seviyesinin düşük olması da akademik başarıyı düşürürken eğitim seviyesi yüksek olan ebeveynlerin çocuklarının eğitimini desteklemesini çocukların akademik başarısını da arttırmaktadır.

Evdeki imkanların eğitim için yetersiz olması da gelir düzeyi düşük öğrencilerin akademik başarısını olumsuz yönde etkilerken, daha çok imkana sahip olan çocukların daha yüksek başarı sağladıkları görülmüştür.

Sosyo-ekonomik gelir düzeyi düşük olan öğrencilerin akademik başarı düzeyleri kardeş sayısı, ailenin eğitim durumu ve evdeki imkanlar değişkenleri arasında anlamlı bir ilişki görülmektedir.

Ayşe Tamer (Sosyal Hizmet Uzmanı)